Czym jest Ozempic (semaglutyd)?
Ozempic to lek. W jego składzie znajduje się semaglutyd – substancja czynna, która pierwotnie była przeznaczona dla osób z cukrzycą typu 2.
W 2021 roku Amerykańska Agencja Żywności i Leków dopuściła stosowanie semaglutydu w leczeniu otyłości u pacjentów, którzy spełniają określone kryteria. W 2022 roku substancja została zatwierdzona również przez EMA (Europejską Agencję Leków). W obu przypadkach pod nazwą handlową: Wegovy.
Lek Wegovy zawiera wyższe dawki semaglutydu niż Ozempic, dedykowane farmakologicznemu postępowaniu w przypadkach nadmiernej masy ciała.
Semaglutyd zawarty w Ozempicu należy do agonistów receptora GLP-1. Sam GLP-1 (glukagonopodobny peptyd typu 1) jest naturalnie wydzielany przez komórki jelit po spożyciu posiłku. Odpowiada za regulowanie poziomu glukozy we krwi.
Co to znaczy, że semaglutyt jest agonistą receptora GLP-1? Niejako „naśladuje” działanie naturalnych hormonów – m.in. zmniejsza uczucie głodu, nasila uczucie sytości, powoduje zwiększenie produkcji insuliny oraz obniża wydzielanie glukagonu.
W jakiej postaci występuje i jak działa Ozempic?
Ozempic jest dostępny w postaci roztworu do wstrzykiwania (w wygodnych aplikatorach) – pacjenci podają lek samodzielnie, podskórnie, raz na tydzień.
Semaglutyd wpływa na kilka istotnych procesów w organizmie, które mają znaczenie zarówno w leczeniu cukrzycy typu 2, jak i w redukcji masy ciała.
Działanie tego analogu GLP-1 dotyczy przede wszystkim wpływu na trzustkę. Pobudza komórki beta do intensywniejszego wydzielania insuliny w odpowiedzi na spożycie pokarmu i w ten sposób prowadzi do skuteczniejszego transportu glukozy do tkanek. Jednocześnie zmniejsza produkcję glukagonu – hormonu odpowiedzialnego za podwyższanie poziomu cukru we krwi. Dzięki temu glikemia utrzymuje się na bardziej stabilnym poziomie, a efekt ten sprzyja lepszemu wykorzystaniu dostępnej energii.
Z perspektywy leczenia otyłości ważnym aspektem stosowania semaglutydu jest jego wpływ na ośrodek sytości w podwzgórzu. Dzięki temu pacjent odczuwa zauważalnie mniejszą chęć na jedzenie, spożywa mniej kalorii, a proces redukcji masy ciała przebiega stopniowo i w sposób kontrolowany. Dodatkowo powoduje spowolnione opróżnianie żołądka i sprawia, że uczucie sytości utrzymuje się dłużej po posiłku.
Kto może stosować Ozempic? Wskazania
Zgodnie z aktualnymi wytycznymi Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego, semaglutyd znajduje zastosowanie w terapii cukrzycy typu 2 jako jeden z leków hipoglikemizujących. W standardowym postępowaniu metformina pozostaje pierwszym wyborem terapeutycznym.
- Jednak w sytuacjach, gdy stosowanie metforminy jest niewskazane ze względu na nietolerancję, niewydolność nerek lub inne istotne czynniki ryzyka – semaglutyd może zostać zastosowany jako alternatywny lek przeciwcukrzycowy w monoterapii.
Choć Ozempic został zatwierdzony jako lek na cukrzycę typu 2, w praktyce klinicznej znalazł dodatkowe zastosowanie u osób z nadwagą i otyłością – z BMI powyżej 27 kg/m², szczególnie jeśli występują inne czynniki ryzyka (m.in. nadciśnienie tętnicze, zaburzenia lipidowe czy insulinooporność).
Terapia semaglutydem powinna być rozważona u pacjentów dorosłych, u których zmiany w diecie oraz zwiększona aktywność fizyczna nie przyniosły oczekiwanych efektów w zakresie redukcji nadmiernej masy ciała.
Ozempic na odchudzanie czy na cukrzycę?
Jeszcze raz zaznaczmy wyraźną różnicę. Ozempic stosuje się przede wszystkim w celu regulowania stężenia glukozy we krwi. Lek jest przeznaczony dla pacjentów z cukrzycą typu 2 – przepisywany jako pojedynczy lek lub stosowany w skojarzeniu z innymi lekami przeciwcukrzycowymi.
Substancją czynną leku Ozempic jest semaglutyd. Obecnie, na podstawie badań klinicznych, dokładnie ta sama substancja zyskała także status leku stosowanego w leczeniu otyłości – jednak w wyższej dawce 2,4 mg (dostępnej pod nazwą handlową Wegovy).
W badaniu STEP-1, uczestnicy przyjmujący lek w wyższej dawce (2,4 mg/tydzień) stracili średnio 14,9% wyjściowej masy ciała. W efekcie farmakoterapia stała się realną alternatywą dla operacji bariatrycznych – czyli chirurgicznego leczenia otyłości. Należy jednak pamiętać, że lek dostępny pod nazwą Ozempic w pojedynczych dawkach do 1 mg wciąż oficjalnie przeznaczony jest wyłącznie do leczenia cukrzycy.
Wielu specjalistów korzysta jednak z niższych dawek semaglutydu także w celu redukcji masy ciała – zawsze odbywa się to w ramach indywidualnej decyzji specjalisty.
Jak dawkować Ozempic?
Ozempic należy dawkować przede wszystkim zgodnie z zaleceniami lekarza.
Leczenie najczęściej rozpoczyna się od najmniejszej dawki (0,25 mg) podawanej raz w tygodniu, przez pierwszy miesiąc terapii. Następnie ilość leku stopniowo się zwiększa – zwykle co 4 tygodnie. Dawki przekraczające 1 mg (aż do 2,4 mg) stosuje się jedynie w leczeniu otyłości.
Pacjent powinien podawać lek podskórnie w brzuch, udo lub ramię raz w tygodniu, najlepiej tego samego dnia tygodnia.
Ozempic – skutki uboczne
Semaglutyd najczęściej powoduje dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego. Pacjenci często skarżą się na nudności, wymioty, biegunki lub zaparcia. Zwykle objawy te ustępują samoistnie po kilku tygodniach leczenia.
W rzadkich przypadkach zgłaszane skutki uboczne dotyczą również bólu brzucha, bólu głowy oraz reakcji alergicznych w miejscu wkłucia. Gdy dolegliwości utrudniają codzienne funkcjonowanie warto ponownie (poza planowanym terminem wizyt) skonsultować się z lekarzem.
Przeciwwskazania do stosowania leku Ozempic (roztwór do wstrzykiwań)
Semaglutydu nie mogą przyjmować pacjenci uczuleni na substancję czynną lub składniki pomocnicze preparatu. Do innych przeciwwskazań zaliczają się także:
- ciąża i karmienie piersią,
- niektóre choroby tarczycy,
- ciężkie choroby przewodu pokarmowego,
- zapalenie trzustki lub podwyższone ryzyko jego wystąpienia.
Pacjenci, którzy przyjmują insulinę lub stosują semaglutyd w połączeniu z innymi lekami przeciwcukrzycowymi, powinni regularnie kontrolować stężenie cukru we krwi, ponieważ leczenie skojarzone może zwiększać ryzyko wystąpienia hipoglikemii.
Decyzję o rozpoczęciu terapii powinno się podejmować po konsultacji ze specjalistą – diabetologiem lub lekarzem zajmującym się leczeniem otyłości.
FAQ
Ile kosztuje Ozempic?
Cena preparatu Ozempic waha się między 300 a 500 zł za miesięczną terapię, zależnie od apteki oraz dawkowania.
Ozempic w ciąży i okresie karmienia piersią
Ozempic (semaglutyd) nie powinien być stosowany przez kobiety ciężarne oraz karmiące piersią, ponieważ aktualnie nie przeprowadzono wystarczających badań na temat jego bezpieczeństwa w tych grupach pacjentek.
Ozempic – jak długo stosować?
Ozempic można stosować przez długi czas (nawet przez kilka lat), jeśli leczenie przynosi oczekiwane efekty – przyczynia się do redukcji masy ciała zgodnie z założeniami lub obniża poziom glukozy we krwi i pomaga kontrolować cukrzycę.
Czy Ozempic jest na receptę?
Ozempic dostępny jest wyłącznie na receptę. Decyzję o rozpoczęciu leczenia zawsze podejmuje lekarz na podstawie sytuacji i stanu zdrowia pacjenta.
Bibliografia
- Emmerich, S. D., Fryar, C. D., Stierman, B., & Ogden, C. L. (2024). Obesity and severe obesity prevalence in adults: United States, August 2021–August 2023.
- Usman, M. S., Davies, M., Hall, M. E., Verma, S., Anker, S. D., Rosenstock, J., & Butler, J. (2023). The cardiovascular effects of novel weight loss therapies. European heart journal, 44(48), 5036-5048.
- Sienicka, A., Kubasik, K., & Pisula, A. (2023). The Glucagon-Like Peptide-1 Analogues therapy in the non-diabetic patients. Prospects in Pharmaceutical Sciences, 21(1), 9-14.
- Korzeniowska, K., & Grabańska-Martyńska, K. (2024). Działania niepożądane ze strony przewodu pokarmowego podczas stosowania dulaglutydu–opis przypadku i przegląd piśmiennictwa. Geriatria, 18, 265-269.
- Anglart, G., Dominiak, K., & Dettlaff, K. (2022). Farmakologiczne leczenie otyłości. Farm Pol, 78(11), 654-666.
- Żurek, M., Graca, Z., & Skowronek, A. (2023) Skuteczność semaglutydu w leczeniu nadwagi i otyłości. Nowoczesne techniki w diagnostyce i leczeniu chorób wewnętrznych, 38-54.
- Wełnicki, M., Gorczyca-Głowacka, I., Mamcarz, A., Filipiak, K. J., Wożakowska-Kapłon, B., Barylski, M., … & Dzida, G. (2022). The use of GLP-1 analogues in the treatment of diabetes in patients with cardiovascular diseases. The expert opinion of the Working Group of Cardiovascular Pharmacotherapy of the Polish Cardiac Society. Polish Heart Journal (Kardiologia Polska), 80(12), 1286-1289.
- Woch, B., Bereza, D., Sokołowska, K., Kulak, M., Moreau, I., Polańska, P., & Lang, M. (2024). Pharmacological treatment of obesity: an overview of different groups of anti-obesity drugs available in Poland. Journal of Education, Health and Sport, 58, 48-59.
- Chao, A. M., Tronieri, J. S., Amaro, A., & Wadden, T. A. (2023). Semaglutide for the treatment of obesity. Trends in cardiovascular medicine, 33(3), 159-166.
- Ryan, N., & Savulescu, J. (2025). The Ethics of Ozempic and Wegovy. Journal of Medical Ethics.
- Wojtara, M., Syeda, Y., Mozgała, N., & Mazumder, A. (2023). Examining Off-Label Prescribing of Ozempic for Weight-Loss.
- Wilding, J. P., Batterham, R. L., Davies, M., Van Gaal, L. F., Kandler, K., Konakli, K., … & STEP 1 Study Group. (2022). Weight regain and cardiometabolic effects after withdrawal of semaglutide: the STEP 1 trial extension. Diabetes, Obesity and Metabolism, 24(8), 1553-1564.
