Jakie mogą być przyczyny bólu zęba w ciąży?
Ciąża to okres intensywnych zmian fizjologicznych, hormonalnych oraz immunologicznych, które wpływają także na zdrowie jamy ustnej.
U kobiet w ciąży przyczyną bólu najczęściej pozostaje próchnica.
Próchnicy w ciąży sprzyja wzrost aktywności α-amylazy w ślinie, enzymu, który rozkłada węglowodany na cukry proste – podstawowy pokarm bakterii próchnicotwórczych. W połączeniu z częstymi zachciankami na słodkie produkty zwiększa ryzyko rozwoju próchnicy oraz chorób przyzębia.
Równie częstym problemem pozostaje ciążowe zapalenie dziąseł, które wynika z nasilonej reakcji zapalnej spowodowanej zwiększoną podatnością naczyń krwionośnych na bakterie płytki nazębnej. W efekcie dziąsła łatwo krwawią, są objęte stanem zapalnym, opuchnięte i bolesne.
Dodatkowo częste wymioty (występujące w pierwszym trymestrze ciąży) i refluks żołądkowo-przełykowy (charakterystyczny dla późniejszych etapów ciąży) narażają zęby na częsty kontakt z kwaśną treścią żołądka – tym samym zwiększają ryzyko wystąpienia nadwrażliwości zębów, uszkodzenia szkliwa i dalszego rozwoju próchnicy.
Ból zęba w ciąży – co robić?
Jak uśmierzyć ból zęba w ciąży? W momencie wystąpienia uporczywych dolegliwości podstawowym krokiem powinna być jak najszybsza konsultacja stomatologiczna. Wczesna reakcja pozwala na uniknięcie nasilenia problemu oraz zmniejsza ryzyko przedostania się bakterii do krwioobiegu (które może skutkować przedwczesnym porodem lub niską masą urodzeniową dziecka).
Jeśli ból pojawi się nagle lub w czasie, gdy szybka wizyta u stomatologa nie jest możliwa, pacjentka może skorzystać z metod doraźnych. Priorytetem jest jednak stosowanie środków uznanych za bezpieczne dla płodu, zgodnie z rekomendacjami lekarzy.
Co stosować na ból zęba u kobiety w ciąży?
Z uwagi na bezpieczeństwo dziecka oraz matki w czasie ciąży ogranicza się stosowanie leków przeciwbólowych głównie do paracetamolu (np. Apapu, Panadolu). Paracetamol uznaje się za najbezpieczniejszy środek farmaceutyczny na ból zębów i dziąseł w ciąży.
Ibuprofen oraz inne niesteroidowe leki przeciwzapalne są przeciwwskazane, szczególnie w III trymestrze ciąży, ze względu na zagrożenie przedwczesnym zamknięciem przewodu tętniczego płodu.
Dentyści mogą zalecić także środki miejscowe (np. żele przeciwzapalne lub preparaty ziołowe), jednak ich stosowanie powinno odbywać się wyłącznie po konsultacji lekarskiej.
Domowe sposoby na ból zęba w ciąży
Najbezpieczniejszym i najskuteczniejszym domowym sposobem, jaki zalecają specjaliści w przypadku bólu zęba w ciąży, pozostaje stosowanie zimnych okładów na policzek po stronie bolącego zęba. Takie działanie zmniejsza miejscowy stan zapalny oraz ból, bez ryzyka działań niepożądanych.
Delikatne płukanie jamy ustnej naparem szałwii lub rumianku może pomóc złagodzić stan zapalny dziąseł. Nie należy jednak stosować gorących płynów, które mogą zaostrzyć dolegliwości.
Stomatolodzy przestrzegają przed przykładaniem do bolącego miejsca drażniących substancji (np. czosnku czy goździków), ponieważ mogą nasilić objawy i doprowadzić do podrażnienia błony śluzowej.
Kiedy wskazana jest konsultacja stomatologiczna?
Każdy uporczywy, nasilający się lub ostry ból zęba, który pojawia się w trakcie ciąży, stanowi wskazanie do niezwłocznej konsultacji stomatologicznej. Dotyczy to szczególnie sytuacji, kiedy pojawia się:
- obrzęk,
- gorączka,
- ropna wydzielina z dziąseł,
- intensywne krwawienie.
Regularne wizyty stomatologiczne są częścią prawidłowego postępowania i rekomendowane minimum raz w każdym trymestrze ciąży. Pozwalają na wczesne wykrycie oraz na szybkie wdrożenie bezpiecznego leczenia stomatologicznego problemów, które mogłyby mieć negatywny wpływ na zdrowie matki i dziecka.
FAQ – jak uśmierzyć ból zęba w ciąży?
Czy ból zęba w ciąży szkodzi dziecku?
Sam ból nie szkodzi dziecku bezpośrednio, jednak przyczyna bólu i dyskomfortu – zwłaszcza infekcje bakteryjne – może zwiększyć ryzyko przedwczesnego porodu, niskiej masy urodzeniowej noworodka czy nawet powikłań okołoporodowych.
Czy na ból zęba w trakcie ciąży można brać Apap?
Substancją czynną Apapu jest paracetamol – składnik rekomendowany przez specjalistów dla kobiet w ciąży. Ważne jest przestrzeganie maksymalnej dziennej dawki oraz jak najkrótszy czas stosowania zgodnie z zaleceniami lekarza.
Bibliografia
- Skośkiewicz-Malinowska, K., & Kaczmarek, U. (2013). Poziom aktywności ślinowej α-amylazy w przebiegu ciąży. Dent. Med. Probl, 50(1), 30-37.
- Bilińska, M., & Sokalski, J. (2016). Ciążowe zapalenie dziąseł ze szczególnym uwzględnieniem guzów ciążowych. Ginekol. Pol., 87, 310-313.
- Błaszczak, B., Piotrowska, M., Brukwicka, I., Kopański, Z., Rowiński, J., & Strychar, J. (2017). Problemy zdrowotne jamy ustnej u kobiet w ciąży. Journal of Clinical Healthcare, 1, 15-19.
- Opalska, P., & Hurkacz, M. E. (2022). Bezpieczeństwo leków stosowanych w okresie ciąży i karmienia piersią jako skutek zmiany ich farmakokinetyki. Farm Pol, 78(10), 589-596.
- Woroń, J. (2023). Farmakoterpia w okresie ciąży, o czym należy pamiętać w praktyce. Anestezjologia i Ratownictwo, 17, 127-131.
