Tabletka „dzień po” to środek antykoncepcyjny, który może być stosowany w celu zapobiegania niechcianej ciąży po niezabezpieczonym stosunku lub w przypadku, gdy inne metody zawiodły. Stosowanie tabletki dzień po na receptę jest tematem, który budzi wiele pytań i wątpliwości. Co warto wiedzieć o tym preparacie? Kiedy warto sięgnąć po tabletkę, jakie są jej skutki uboczne, a także jak działa?
Tabletka „dzień po” – jak działa antykoncepcja awaryjna?
Tabletka „dzień po” działa na zasadzie opóźnienia lub zahamowania owulacji, co uniemożliwia zapłodnienie. Jej działanie polega na tym, że wstrzymuje uwolnienie komórki jajowej z jajnika lub utrudnia zapłodnienie komórki jajowej przez plemniki. Przez to działa jako metoda antykoncepcji awaryjnej, kiedy zawiedzie standardowa ochrona, np. pęknie prezerwatywa.
Tabletka EllaOne, zawierająca octan uliprystalu, działa skutecznie nawet do 120 godzin po stosunku bez zabezpieczenia. Z kolei tabletka Escapelle, która zawiera lewonorgestrel, jest skuteczna do 72 godzin po stosunku. Obie są dostępne na receptę, a recepta online jest obecnie popularną metodą uzyskania leku. Tabletka „dzień po” działa głównie na błonę śluzową macicy i zmienia jej strukturę, utrudniając zagnieżdżenie się zapłodnionej komórki jajowej, co zmniejsza ryzyko zajścia w ciążę.
E-recepta na tabletkę „dzień po” – Escapelle i EllaOne
W Polsce dostępne są dwa główne preparaty stosowane jako antykoncepcja awaryjna:
- Escapelle – zawiera lewonorgestrel i działa najlepiej, gdy zostanie przyjęta tabletka w ciągu 72 godzin od stosunku bez zabezpieczenia.
- EllaOne – zawiera octan uliprystalu i jest skuteczna nawet do 120 godzin po stosunku.
Oba leki można uzyskać w aptece wyłącznie po otrzymaniu recepty na tabletkę dzień, co oznacza konieczność konsultacji lekarskiej. Tabletka „dzień po” może być wypisana przez lekarza podczas wizyty stacjonarnej, ale także za pośrednictwem teleporady z możliwością uzyskania e-recepty online, co umożliwia uzyskanie recepty na tabletki „dzień po” bez wychodzenia z domu.
Tabletki dzień po mają określony czas działania i skuteczność, zależną od szybkiego zażycia tabletki dzień po. Ważne jest, żeby po zażyciu tabletki dzień niezwłocznie udać się na kontrolę, a także znać możliwe skutki uboczne tabletki dzień. Należy pamiętać, że są one stosowane jako antykoncepcja hormonalna i ich działanie może się różnić w zależności od momentu cyklu miesiączkowego i od czasu, jaki minął od stosunku.
Kiedy warto zdecydować się na przyjęcie tabletki „dzień po”?
Tabletka „dzień po” powinna być stosowana w sytuacjach awaryjnych, gdy doszło do stosunku bez zabezpieczenia lub gdy inna metoda antykoncepcji zawiodła, np. pękła prezerwatywa lub zapomniano o przyjęciu tabletki antykoncepcyjnej. Im szybciej zostanie przyjęta, tym większa jest szansa na skuteczne zapobieżenie ciąży. Zaleca się, by tabletka została zażyta jak najszybciej po niezabezpieczonym stosunku, najlepiej w ciągu 72 godzin. Jednak niektóre tabletki działają skutecznie nawet do 120 godzin po stosunku.
Warto podkreślić, że tabletka dzień po nie jest metodą stosowaną regularnie, a jedynie w sytuacjach awaryjnych. Jeśli kobieta chce regularnie zapobiegać ciąży, powinna rozważyć długoterminowe metody antykoncepcji. Konsultacja lekarska przed zażyciem tabletki może pomóc dobrać odpowiednią metodę w zależności od wieku, stanu zdrowia i cyklu menstruacyjnego.
Antykoncepcja awaryjna – przeciwwskazania
Tabletki „dzień po” nie są zalecane dla kobiet w ciąży, ponieważ nie przerywają już zapłodnionej ciąży. Należy również unikać ich stosowania w przypadku uczulenia na którykolwiek ze składników – levonorgestrel w Escapelle czy octan uliprystalu w EllaOne. Kobiety z takimi problemami zdrowotnymi jak choroby wątroby, nerek czy zaburzenia hormonalne, powinny skonsultować się z lekarzem przed zażyciem leku.
Dodatkowo tabletka „dzień po” może być mniej skuteczna u kobiet ważących powyżej 75 kg, zwłaszcza przy stosowaniu Escapelle. Osoby przyjmujące inne leki, które wpływają na metabolizm hormonalny, powinny skonsultować się z lekarzem. W razie wątpliwości warto skorzystać z konsultacji online i uzyskać e-receptę na tabletki dzień po.
Skutki uboczne tabletki „dzień po”
Tabletka „dzień po” może wywołać pewne skutki uboczne, które zazwyczaj są krótkotrwałe, ale mogą wpłynąć na samopoczucie osoby ją przyjmującej. Po zażyciu tabletki dzień mogą wystąpić nudności, wymioty, ból głowy, a także bóle brzucha i zmęczenie. Niekiedy dochodzi także do zaburzeń cyklu miesiączkowego. Skutki uboczne różnią się w zależności od preparatu, czy to ellaone, czy escapelle, jednak objawy te są stosunkowo rzadkie i przejściowe. W przypadku nasilonych objawów warto skorzystać z konsultacji lekarskiej online, zwłaszcza jeśli tabletka została zażyta za późno.
Ponadto, jak w przypadku każdego leku, mogą wystąpić rzadkie, ale poważniejsze działania niepożądane. Dlatego istotne jest, by przed zastosowaniem tabletki „dzień po” wziąć pod uwagę ewentualne przeciwwskazania oraz wykonać konsultację z lekarzem.
Skuteczność tabletki „dzień po”
Skuteczność zależy w dużej mierze od momentu, w którym zostanie zażyta. Tabletka „dzień po”, w zależności od rodzaju, działa na różne etapy procesu zapłodnienia. Escapelle, której skuteczność spada po 72 godzinach, działa najlepiej, gdy zostanie zażyta jak najszybciej po stosunku bez zabezpieczenia. Z kolei EllaOne jest skuteczna nawet do 120 godzin po stosunku, jednak jej skuteczność w przypadku 5 dni przed owulacją również może być obniżona, jeśli proces zapłodnienia już się rozpoczął.
Warto pamiętać, że tabletki „dzień po” są skuteczne tylko wtedy, gdy zostaną zażyte w odpowiednim czasie, więc nie zawsze gwarantują pełną ochronę przed ciążą. Zastosowanie ich w dniu owulacji lub tuż przed może zmniejszyć ich skuteczność, a po upływie 72 godzin od stosunku skuteczność tabletki „dzień po” jest znacznie mniejsza. Z tego powodu szybkie zażycie tabletki w ciągu pierwszych godzin po stosunku bez zabezpieczenia daje najlepsze wyniki. Recepta online na tabletkę dzień po umożliwia szybkie uzyskanie dostępu do leku, co znacząco skraca czas oczekiwania na skuteczną interwencję antykoncepcyjną.
Rodzaje tabletek „dzień po”
Tabletki dzień po to forma antykoncepcji awaryjnej, którą można zastosować w przypadku niezabezpieczonego stosunku lub gdy inne metody zawiodły. Istnieją dwa główne typy tabletek „dzień po”, które różnią się między sobą substancjami czynnymi a tym samym mechanizmem działania. Pierwszym z nich jest Escapelle, zawierająca lewonorgestrel, działa poprzez opóźnienie owulacji i utrudnia zapłodnienie. Drugim preparatem jest EllaOne, zawierająca octan uliprystalu, który blokuje lub opóźnia uwolnienie komórki jajowej, co utrudnia zapłodnienie.
Warto wiedzieć, że tabletki dzień po działają tylko w krótkim czasie po stosunku, dlatego ważne jest, aby przyjąć je jak najszybciej, najlepiej w ciągu 72 godzin od stosunku, a w przypadku EllaOne nawet do 120 godzin. Ich skuteczność zależy od czasu, który minął od stosunku, dnia cyklu miesiączkowego oraz tego, czy tabletka została przyjęta zgodnie z zaleceniami. Tabletki dzień po należy przyjąć jak najszybciej, aby osiągnąć maksymalną skuteczność, co sprawia, że czas od zażycia tabletki dzień ma kluczowe znaczenie.
Recepta na tabletkę „dzień po” – jak ją uzyskać?
Aby otrzymać receptę na tabletkę dzień, konieczne jest przeprowadzenie konsultacji lekarskiej. W Polsce można uzyskać receptę zarówno w tradycyjnej formie, jak i przez internet, korzystając z opcji e-recepty online na tabletkę dzień. Po przepisaniu leku tabletka „dzień po” recepta pozwala na jego wydanie w aptece. Oba preparaty, Escapelle i EllaOne, zawierają substancje czynne, które pomagają w zapobieganiu zapłodnieniu poprzez opóźnienie lub zahamowanie owulacji. Tabletka działa na zasadzie zmiany środowiska w błonie śluzowej macicy, co utrudnia zapłodnienie komórki jajowej. Należy pamiętać, że mimo dostępności leków w aptekach, tabletki dzień po należy przyjąć w określonym czasie, aby ich działanie było skuteczne.
Jeśli tabletka zostanie przyjęta zgodnie z zaleceniami, a tabletka dzień po została przyjęta na czas, jej skuteczność będzie wysoka, choć w przypadku opóźnienia, skuteczność może się zmniejszyć. Z tego względu tabletki dzień po należy przyjąć najwcześniej jak to możliwe, najlepiej do 5 dni po stosunku. Oprócz tego warto mieć na uwadze, że tabletki dzień po skutki uboczne mogą wystąpić, zwłaszcza jeśli tabletka jest stosowana często lub w niewłaściwy sposób. Aby zminimalizować ryzyko, tabletkę dzień po w 15 minut należy przyjąć jak najszybciej, aby zwiększyć szanse na sukces.
FAQ – najczęstsze pytania o tabletkę „dzień po”
Czy można pić alkohol po zażyciu tabletki „dzień po”?
Nie ma bezpośrednich dowodów na to, że alkohol wpływa na skuteczność tabletki „dzień po”, ale lepiej unikać nadmiernego picia alkoholu, ponieważ może to wpłynąć na Twoje samopoczucie i zdolność podejmowania decyzji.
Czy mogę prowadzić pojazd po zażyciu tabletki „dzień po”?
Tabletka „dzień po” nie wpływa bezpośrednio na zdolność prowadzenia pojazdów. Jednak jeśli poczujesz się źle lub wystąpią skutki uboczne, np. zawroty głowy, lepiej zrezygnować z jazdy.
Czy tabletka „dzień po” ma interakcje z innymi lekami?
Tabletka „dzień po” może wchodzić w interakcje z niektórymi lekami. Są to np. leki przeciwdrgawkowe czy niektóre antybiotyki. Jeśli stosujesz inne leki, skonsultuj się z lekarzem przed jej zażyciem.
Bibliografia:
- Grzegorz H. Bręborowicz, „Położnictwo i ginekologia Tom 1-2”, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2021.
- Praca zbiorowa, „Antykoncepcja. Porady lekarza rodzinnego”, Literat, 2012.
- Violetta Skrzypulec-Plinta, „Antykoncepcja. Kompendium dla praktyków”, Termedia, 2013.
